Jeśli jesteś właścicielem strony internetowej lub jej administratorem, z pewnością dbasz o jej UX i UI design – by była użyteczna i przyjazna dla większości użytkowników. 

Czy jednak na pewno pomyślałeś o wszystkich odbiorcach – także tych, którzy są w mniejszości? Dobrą praktyką jest dostosowanie witryny do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Czym jest dostępność strony internetowej i jak ją sprawdzić?

Co to jest dostępność strony internetowej?

Dostępność strony internetowej (ang. accessibility) polega na przygotowaniu jej w taki sposób, by była przyjazna dla wszystkich użytkowników. Twórcy witryny powinni zaprojektować i zaprogramować poszczególne elementy tak, aby nie wykluczały możliwości jej odbioru przez żadną grupę ze specjalnymi potrzebami. Zwraca się tu przede wszystkim uwagę na wymagania względem osób z niepełnosprawnościami, w szczególności:

  • niewidzących lub niedowidzących,
  • niesłyszących,
  • niepełnosprawnych ruchowo,
  • z zaburzeniami funkcji poznawczych.

Zasady tworzenia dostępnych stron internetowych określa standard WCAG 2.1, czyli dokument przygotowany przez Międzynarodowe Konsorcjum W3C. Podstawowe wytyczne mówią o funkcjonalności, kompatybilności, postrzegalności i  zrozumiałości.

W Polsce reguły dotyczące dostępności cyfrowej zawiera także ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Choć tylko podmioty publiczne mają ustawowy obowiązek stosowania tych zasad, nie znaczy to, że inni twórcy stron www mogą je lekceważyć.

Jak sprawdzić dostępność cyfrową strony internetowej?

Zgodnie z ustawą podmioty publiczne mają obowiązek przygotowywania deklaracji dostępności strony internetowej. W tym celu muszą ją najpierw zweryfikować. Choć na podmiotach prywatnych nie ciąży podobny obowiązek, jednak taki monitoring im także bywa potrzebny.

Aby sprawdzić dostępność strony internetowej dla osób z niepełnosprawnościami, powinieneś zweryfikować szereg elementów w treści i budowie witryny. Poniżej znajdziesz listę najważniejszych z nich. Sprawdź, czy właściwie stosujesz możliwości wzmocnienia dostępności strony dla osób z niepełnosprawnościami. A jeśli tak nie jest, wprowadź usprawnienia.

Wielkość i skalowalność czcionek

Dla osób niedowidzących wielkość czcionki ma ogromne znaczenie. Nie oznacza to, że powinieneś używać nienaturalnie dużych fontów. Dostępne są narzędzia pozwalające powiększyć czcionkę, np. jeden z najbardziej popularnych przycisków „aAA”, z których niedowidzący użytkownicy chętnie korzystają.

Właściwy kontrast

Osoby niedowidzące doceniają odpowiednio dobrane kolory na stronie www. Kontrast kolorystyczny pomiędzy tekstem a tłem powinien oscylować na poziomie od 7 do 1. Ten drobny zabieg znacząco ułatwi odbiór treści i uczyni witrynę dużo bardziej przyjazną.

Struktura nagłówków

Być może jesteś przyzwyczajony, że nagłówki typu h1, h2, h3 stosujesz na stronie, by wesprzeć jej pozycje w wyszukiwarkach. To ważny aspekt, jednak nie zapominaj o użytkowniku. Szczególnie osoby ze specjalnymi potrzebami dużo korzystają na właściwie dobranych nagłówkach. Dzięki nim są w stanie szybko zorientować się w treści strony.

Meta tagi na stronie

W kodzie strony programiści i specjaliści od SEO umieszczają tzw. meta tagi. Najważniejsze z nich to meta title i meta description. Podobnie jak nagłówki, mają one duże znaczenie dla pozycji witryny w wyszukiwarkach, jednak ich ważną rolą jest także pomoc osobom z niepełnosprawnościami. Czytniki stron www odczytują meta tagi i w ten sposób szybko podpowiadają, z jakiego typu witryną użytkownicy mają do czynienia.

Opisy alternatywne

Czytniki stron internetowych dla osób z niepełnosprawnościami odczytują także opisy alternatywne obrazków, czyli tzw. alty. Dzięki temu użytkownik wie, co znajduje się na obrazku uzupełniającym treść witryny. Konstruuj więc alty tak, by jasno opisywały zdjęcia czy grafiki na Twojej stronie.

Video z napisami

Jeśli zamieszczasz na swojej stronie www content w formie video pamiętaj, że jest on bezwartościowy dla osób niesłyszących – chyba że dodasz do filmu napisy lub transkrypcję.

Efekt „stroboskopowy”, migotanie

Przemyśl słuszność zastosowania na swojej stronie agresywnych animacji, migających, gwałtownie zmieniających jasność czy z efektem „stroboskopowym”. Są one trudne w odbiorze dla wielu użytkowników, a bywają także niebezpieczne, np. dla osób z padaczką.

Zrozumiałe instrukcje

Jeśli aktywność użytkowników na Twojej stronie wymaga postępowania według instrukcji, np. podczas rejestracji, napisz ją możliwie najprostszym językiem. Używaj prostych słów i krótkich zdań. Podziel proces na kilka kroków. Ułatwisz w ten sposób zadanie osobom z zaburzonymi funkcjami poznawczymi.

Możliwość nawigacji klawiszowej

Zweryfikuj, czy do poszczególnych elementów strony i podstron można przechodzić przy użyciu klawiatury komputera. Co więcej, obszar strony, który został wybrany za pomocą klawisza, powinien się podświetlać. Jest to istotne dla osób z ograniczeniami ruchowymi, które nie są w stanie operować myszką, a także dla osób niewidomych, które również najczęściej posługują się klawiaturą.

Właściwy format dokumentów

Jeśli to możliwe, zadbaj, by dokumenty zamieszczone na stronie w formacie PDF były przygotowane jako tekst, a nie w formie skanu – dzięki temu będzie możliwe odczytanie ich przez czytniki. Link do dokumentu do pobrania powinien mieć w swojej treści informację o formacie i rozmiarze dokumentu.

Dostępność strony internetowej – lista kontrolna

Na rządowej stronie internetowej, www.gov.pl, znajdziesz szczegółową listę kontrolną z elementami warunkującymi dostępność cyfrowej witryny. Choć została ona stworzona na podstawie ustawy dla podmiotów publicznych, możesz wykorzystać ją także dla swojej strony.

Jeśli potrzebujesz dokonać szczegółowej analizy strony pod kątem jej dostępności dla osób niepełnosprawnych, lista ta będzie przydatna. Jeśli jednak chcesz po prostu zadbać o swoich użytkowników, także tych ze szczególnymi potrzebami, zacznij od opisanych powyżej elementów. Wprowadzając zmiany sprawisz, że Twoja witryna będzie dużo bardziej przyjazna i użyteczna.